Jena چیست؟
Jena یک ابزار جاوا (Java) برای ارتقای وب معنایی (Semantic Web) است که بر پایه W3C برای RDF و OWL می باشد. Jena ابزاری برای ارتقای وب معنایی از جمله RDF API ARP ، SPARQL ، OWL API را فراهم می کند. Jena یک فریم وورک (FrameWork) یا چارچوب کدباز (Open Source) است که API هایی را برای استخراج و نوشتن داده روی گراف RDF فراهم می آورد. گراف ها به عنوان یک مدل (model) نمایش داده می شوند. یک مدل می تواند داده ای از یک فایل، پایگاه داده، آدرس اینترنتی و یا ترکیبی از این موارد باشد. مدل ها توسط SPARQL دارای پرس و جو (Query) شده و با SPARUL به روز رسانی می شوند.
Jena شبیه به فریم وورک Sesame است با این تفاوت که قابلیت پشتیبانی از OWL یا Web Onthology Language را دارد.
Jena ترتیب گراف های RDF زیر را پشتیبانی می کند:
– پایگاه داده رابطه ای (Relational Database)
– RDF/XML
– Turtle
– Notation 3
توضیحاتی درباره SPARUL ، SPARQL ، RDF
RDF یا چارچوب توصیف منابع (Resource Description Framework) نوعی مدل داده ای است که برای ذخیره و بازیابی معنای قابل پردازش توسط ماشین به کار می رود. معنا نسبت به اطلاعات در سطح انتزاعی بالاتری قرار می گیرد و هدف از RDF تمکان پذیر کردن تفکر ماشینی می باشد که به آن RDF/XML می گویند. نمایش مدل داده ای RDf به زبان XML می باشد. محتوای معنایی ذخیره شده در یک فایل RDF به وسیله زبان اسپارکل (SPARQL) که یک زبان بازیابی معنای ذخیره شده است، قابل بازیابی است.
زبان SPARQL شبیه زبان SQL است و معنا را بر اساس محتوای آن جستجو می کند. درمجموع زبان اسپارکل (SPARQL) یک زبان پرس و جو برای پایگاه داده است که قادر به بازیابی و دستکاری داده های ذخیره شده در فرمت فریم وورک RDF است.
اسپارول (SPARUL) یک زبان اعلانی دستکاری داده هاست (Declarative Data Manipulation Language) که به عنوان به روز رسانی اسپارکل (SPARQL/Update) نیز شناخته می شود. اسپارول این توانایی را در اختیار می گذارد که بتوان داده های RDF را از Triplestore یا Quadstore ، درج و حذف و به روز رسانی نمود. داده های RDF اغلب در پایگاه داده رابطه ای یا نمایش محلی قرار می گیرند که به آنها Triplestore می گویند. محل ذخیره سازی گراف های نامدار (Named Graph) را نیز Quadstore می گویند. گراف نامدار، گراف های معماری وب معنایی هستند که در RDF موجود هستند.
Sesame چیست؟
یک فریم وورک کدباز برای پرس و جو و آنالیز داده های RDF است. Sesame توسط یک شرکت نرم افزاری آلمانی به نام آدونا (Aduna) ساخته شده است. از فریم وورک Sesame در وب معنایی استفاده می شود (گرچه در حال حاضر Jena محبوب تر است). Sesame از 2 نوع زبان پرس و جو پشتیبانی می کند: SPARQL و SeRQL . یکی از معروفترین API های Sesame در حال حاضر Alibaba است که این API برای ترسیم کلاس های جاوا (Java Class) درون آنتولوژی (Onthology) و برای تولید فایل منبع جاوا از آنتولوژی می باشد.
OWL یا زبان هستی شناسی وب (Web Onthology Language)
یک زبان نشانه گذاری (Mark up) جهت نشر و تبادل دانش در فضای اینترنت است. این زبان وسیله ای به نام هستی شناسی (Onthology) را مورد بررسی قرار می دهد. هستی شناسی نام شاخه ای است از فلسفه و هم بخشی از علوم کامپیوتر است که با رشدی سریع در حال پیدایش و گسترش است. OWL به عنوان ابزاری برای مدل کردن دانش مربوط به یک حوزیه خاص به کار می رود. تمام دانش موجود در آن حوزه، به صورت خانواده ای از مفاهیم وابسته مدلسازی می شوند که میان آنها روابطی برقرار است. به عبارت دیگر کل اطلاعات مزبور به صورت درختی سلسله مراتبی (Hierarchy Tree) مدل می شود که هر چه در پایین تر آن می رویم، با مفایم تخصصی تر آن حوزه آشنا می شویم.
فوسکی (Fuseki) چیست؟
Fuseki یک رابط HTTP برای داده RDF است که برای پرس و چو و به روز رسانی از اسپارکل (SPARQL) پشتیبانی می کند. Fuseki یک زیر پروژه از Jena است که به عنوان سرولت (Servlet) یعنی برنامه ای که در شبکه کار می کند، ارتقا داده شده است. البته Fuseki می تواند به عنوان یک سرور تنها (Stand-Alone Server) نیز با پیکربندی وب سرور Jetty اجرا شود. Jetty یک HTTP سرور بر پایه جاوا و سرولت جاوا است. از Jetty برای ارتباط ماشین به ماشین در فریم وورک های بزرگ نرم افزاری استفاده می شود. Jetty یک پروژه کدباز و رایگان از Eclipse Foundation است. (صحبت درباره Jetty بسیار زیاد است که در این پست نمی گنجد)
وب سایت: http://jena.apache.org
دريافت JRE جاوا: http://java.sun.com/javase/downloads/index_jdk5.jsp
دريافت چارچوب Jena از وب سايت: http://www.apache.org/dist/jena
دانلود Pellet از: http://clarkparsia.com/pellet/download
معرفى يك وب سايت خوب ايرانى: http://wtlab.um.ac.ir