انتخاب عنوان مقاله یکی از بخش‌های دشوار نگارش یک مقاله یا پایان نامه محسوب می‌شود. البته پس از انتخاب عنوان مقاله باید به سایر بخش‌ها از جمله نوشتن خوب و انتخاب ژورنال مناسب نیز توجه کنید.

توجه داشته باشید که در اینجا هدف ما آموزش انتخاب موضوع پژوهشی نیست. هدف ما این است که توضیح بدهیم بعد از فرایند انجام یک مقاله یا پایان نامه، حالا که وقت ارسال مقاله به یک ژورنال رسیده است، چگونه عنوانی دقیق برای آن بنویسیم. در کتاب‌ های روش تحقیق مطالبی درباره انتخاب عنوان مقاله ذکر شده است که هدف ما در اینجا پرداختن به این موضوع نیست. ما می‌ خواهیم چند نکته کاربردی تر را مطرح کنیم تا بتوانید با توجه به آن‌ ها در انتخاب عنوان مقاله یا انتخاب عنوان پایان نامه خود عملکرد بهتری داشته باشید.

اصول انتخاب عنوان مقاله

۱- عنوان باید خاص باشد: عنوان پژوهشی شما باید محدود و خاص باشد. برای مثال به این دو عنوان توجه کنید: “کاهش مصرف انرژی در شبکه حسگر بیسیم برپایه الگوریتم ژنتیک چند هدفه” و عنوان دوم “شبکه حسگر بیسیم”. همانگونه که مشخص است موضوع اول به خوبی محدود شده است اما موضوع دوم عمومی است.

۲- عنوان باید حاوی متغیرهای اصلی پژوهش باشد: اگر به مثال بالا توجه کنید مشاهده می‌ شود که در عنوان اول هر سه متغیر اصلی پژوهشی که یکی متغیر وابسته و دیگری متغیر مستقل است در عنوان مقاله آورده شده‌ اند اما در عنوان دوم متغیرهای اصلی پژوهش وجود ندارد.

۳- عدم استفاده از فرمول و علائم اختصاری: شما نباید در عنوان مقاله از علائم اختصاری همانند BP و یا فرمول‌ ها استفاده کنید. علایم اختصاری باید در عنوان به صورت کامل آوره شوند و در اولین جایی از متن که مورد استفاده قرار گرفته‌ اند، اختصار آن‌ ها داخل پرانتز ذکر گردد. بنابراین این عنوان غلط است: “تشخیص نفوذ در شبکه های MANET برپایه الگوریتم شبکه عصبی BP” و این عنوان صحیح‌ تر است “تشخیص نفوذ در شبکه های موردی سیار برپایه الگوریتم شبکه عصبی پس انتشار خطا“.

۴- عنوان باید کوتاه باشد: در انتخاب عنوان مقاله توجه به کوتاه بودن آن ضروری است. معمولا اگر عنوان پژوهش در حدود ۷ یا ۸ تا ۱۲ کلمه باشد بسیار مناسب است. همچنین عنوان دارای بیش از ۲۰ کلمه ضعیف به شمار می‌ آید:

عنوان بسیار کوتاه: “شبکه حسگر بیسیم”.

عنوان بسیار بلند: “مسیریابی و مکان یابی در شبکه حسگر بیسیم بدنی آگاه از انرژی برپایه الگوریتم ترکیبی فازی عصبی و بهبود آن با الگوریتم ازدحام ذرات بهینه”.

عنوان استاندارد: “ارائه رویکردی نوین در شبکه حسگر بیسیم بدنی”

۵- عنوان باید روشن و بدون ابهام باشد و همچنین جذابیت داشته باشد.

۶- اجتناب از آوردن کلمات اضافی: آوردن کلماتی که هیچ کمکی در فهم عنوان ندارند در ابتدای عنوان مناسب نیست. برای مثال کلمات “بررسی، مقایسه، مطالعه‌ ای در زمینه، پژوهشی در حیطه و … ” در ابتدای عنوان اضافی هستند و حذف آن‌ ها بهتر است. به این دو مثال توجه کنید: “پژوهشی در حیطه تشخیص عنبیه چشم برپایه الگوریتم تبدیل هاف دایره ای” و عنوان دوم “تشخیص عنبیه چشم برپایه الگوریتم تبدیل هاف دایره ای”. عنوان دوم به دلیل عدم استفاده از “پژوهشی در حیطه” صحیح تر است.

۷- زمان و مکان مطالعه: اگر پژوهش شما از نوع توصیفی است، زمان و مکان مطالعه آورده می‌ شود ولی برای سایر انواع پژوهش این کار ضرورتی ندارد. برای مثال اگر می‌خواهید میزان شیوع یک بیماری یا آگاهی مردم را مطالعه کنید، مکان و زمان آورده شود. مثال صحیح: “میزان افسردگی در میان مردم شهر تهران در سال 1395”.