چند توصیه کاربردی قبل از نگارش پایان نامه
وب سایت های زیادی به محض قرار دادن این پست توسط گروه نامیرا، به کپی برداری غیراخلاقی می پردازند. لطفا به تاریخ درج پست ها در وب سایت و وبلاگ های گروه نامیرا دقت بفرمایید.
وقتی پروپوزال تصویب شد و شما مطئن شدید موضوع پایان نامه تان مشخص شده، وقت آن است که نوشتن تحقیق را شروع کنید. نگارش پایان نامه، یک کار گام به گام مستمر است و باید بخش های مختلف و فصل های متفاوت پژوهش تان را به مرور تکلیم کنید. این مطلب به شما کمک می کند تا یک پیش زمینه و افق کلی از کاری که پیش روی تان است برای شما ترسیم شود. توصیه های کاربردی زیر را قبل از نگارش پایان نامه در نظر بگیرد.
1- زمان شروع نگارش
دو مسئله را در بحث شروع نگارش پایان نامه باید در نظر داشت. اول اینکه ممکن است پروپوزالی که تهیه کردید، توسط استاد راهنما یا دانشگاه رد شود و چنانچه شما قبل از ثبت نهایی پروپوزال، نگارش پایان نامه را شروع کرده باشید، زحمات شما بر باد خواهد رفت. اما از طرف دیگر، پروسه تصویب نهایی و قطعی پروپوزال گاهی تا چند ماه طول می کشد و اگر شروع متن پایان نامه به بعد از تصویب پروپوزال موکول شود، مدت زمان زیادی از دست می رود. بهترین پیشنهاد حد میانه است. تجره نشان داده است که در اکثر موارد، موضوعاتی که توسط استاد راهنما تایید شده و شما اطمینان از تکراری نبودن آن داشته باشید، مشکل چندانی از نظر تایید دانشگاه نخواهد داشت. معمولا ایرادات هم بیشتر نگارشی و آیین نامه ای بوده و قابل اصلاح استو کمتر اتفاق می افتد که یک موضوع کاملا رد شود. پس بهتر است بعد از تایید پروپوزال توسط استاد، نگارش متن پایان نامه را شروع کنید.
2- تعداد فصول
در ایران به صورت رایج، تمامی پایان نامه ها در پنج فصل تدوین می شوند. هر چند این یک توصیه بوده و الزامی نیست؛، اما بهتر است رعایت شود. چرا که بعضی از اساتید به شدت مقید به این ساختار هستند. پس بهرت است بی مورد دردسر برای خودتان درست نکنید و همان پنج فصل را در نظر بگیرید.
3- ایجاد ساختار اولیه
حتما چارچوب کلی کار را تعیین کنید. در فایلی کهبرای نگارش پایان نامه ایجاد کردید، عناوین پنج فصل را بنویسید و برای هر فصل چند بخش در نظر بگیرید. سعی کنید تا حد ممکن موضوع و عنوان این بخش ها مشخص باشد. این کار افق دید خیلی بهتری به شما می دهد. حتما در ابتدای فصول اول، دوم، سوم و چهارم، مقدمه نوشته شود. نوشتن مقدمه برای فصل پنجم چندان رایج نیست. برای فصول یک تا چهار بهتر است جمع بندی در انتهای هر فصل نوشته شود.
4- موازی کاری
اگر فصول پنج گانه پایان نامه را از نظر سختی و زمان بر بودن دسته بندی کنیم، فصول اول و دوم راحت ترینف فصل چهارم سخت ترین و فصول سوم و پنجم، بین این دو حد است. توصیه می شود اولویت کار از فصل سوم باشد، چرا که روش تحقیق در آن نگاشته می شود. هم زمان با آن فصل اول و دوم نوشته شود. این دو فصل چندان انرزی و وقت از شما نمی گیرد. زیر بنای پایان نامه در فصل سوم بنیان گذاشته شده و فصل چهارم نتایج آن ارائه می شود. پس باید فصل سوم تکمیل شده و بعد به نگارش فصل چهارم اقدام کنید. تا زمانی که فصل چهارم تکمیل نشده است، نوشتن فصل پنجم کاری بی معنی است.
5- استفاده از رنگ
در نوشتن متن اولیه، استفاده از رنگ ها خیلی کاربرد دارد. مثلا مواردی که نیاز به ویرایش جدی داشته و یا احتمال حذف آن ها زیاد است را قرمز کنید. جاهایی که نیاز به ویرایش ادبی دارد را زرد و به همین روال از رنگ ها بر اساس الگویی استفاده نمایید.
6- ایجاد فایل مجزا برای هر فصل
این توصیه بیشتر حالت تجربی و سلیقه ای دارد. سعی کنید در آغاز کار، فصول پایان نامه را در فایل های مجزا ایجاد کنید و در انتها آن ها را در یک فایل اصلی قرار بدهید. این کار باعث مدیریت بیشتر فایل های شده و نیازی نیست برای مشاهده و دقت در مطالب، حرکت زیادی بین صفحات انجام شود.
7- ایجاد پوشه های مختلف
توصیه می شود که از اول، فایل های مرتبط با پایان نامه در یک پوشه خاص ذخیره شود. سپس داخل این پوشه تعدادی پوشه دیگر نیز ایجاد نمایید. بهتر است از این دسته بندی در مدریت فایل ها و پوشه ها استفاده کنید:
پروپوزال: فایل پروپوزال و ایرادات احتمالی گرفته شده توسط استاد و دانشگاه را در این پوشه ذخیره کنید.
Text: حاوی متن اصلی پایان نامه است. در این پوشه می توانید پوشه (ها) دیگری را برای فایل های اکسل و غیره ایجاد نمایید. در واقع مطالبی که در متن نهایی پایان نامه دیده می شود، در این پوشه قرار دارد.
Reference: فایل مراجع مورد استفاده را در این پوشه ذخیره نمایید. بهتر است دو پوشه ایجاد کنید. یکی برای مراجع استفاده شده و دیگری برای مراجعی که مرتبط با موضوع کار شما هستند، اما از آن استفاده نکرده اید.
Simulation: اگر پایان نامه شما دارای شبیه سازی می بشادف آن را در این پوشه قرار بدهید. توصیه می شود که این پوشه دارای دو پوشه دیگر باشد که یکی برای فایل شبیه سازی است و دیگری نتایج خام و اولیه شبیه سازی است.
Paper: اگر از پایان نامه مقاله استخراج کردید، آن را در این پوشه ذخیره نمایید. اگر دو مقاله استخراج کردید که یکی پارسی و دیگری انگلیسی است، به ترتیب Persian و English نام گذاری کنید. اگر تعداد مقالات استخراج شده از پایان نامه تان زیاد باشد، آن را شماره گذاری نمایید.
Others: فایل های مرتبط با پایان نامه که چندان کاربرد ندارند، اما در این پوشه ذخیره کنید.
Final: نسخه نهایی پایان نامه را برای تحویل در این پوشه قرار بدهید. توصیه می شود دو پوشه داخل پوشه Final ایجاد کنید که یکی فایل های تحویل داده شده به دانشگاه است و دیگری تحویل داده شده به استادتان.
8- فقط یک فایل داشته باشید.
بعضی از افراد نسخه های قبلی را پاک نمی کنند. مثلا پنج فایل با نام پروپوزال دارند. این کار باعث سردرگمی و ابهام شما می شود. یک نسخه از هر فایل کافی است. اصلاحات را روی یک فایل اعمال کنید، این بسیار گیج کننده است که شما از یک فایل چندین نسخه داشته باشید. فقط دقت شود که همیشه در یک رسانه ذخیره سازی دیگر (نه البته فلش بلکه هارددیسک) یک نسخه از آخرین کارها را داشته باشید تا در صورت بروز هرگونه اشکال در سیستم تان، یک فایل پشتیبان را داشته باشید.
9- نام گذاری فایل ها
حتما عنوان فایل ها را به صورت انگلیسی بنویسید. این دستور دو دلیل دارد. اول اینکه در خیلی از موارد عنوان پارسی دردسر ایجاد می کند، مانند زمانی که با ایمیل می فرستید و یا فشرده سازی می کنید و یا تبدیل به pdf می کنید. دلیل دوم هم این است که کلاس کاری داشته باشید!
10- ضمیمه کنید.
مواردی که ارائه آن در داخل فصول اصلی پایان نامه چندان ضرورتی ندارد، حتما در پیوست بگنجانید. مواردی مانند اثبات فرمول ها، داده های ورودی تحقیق، گذشته مختصر از موضوع و غیرهف باید ضمیمه شوند. حتما در فصول اصلی قید شود که قسمتی از پایان نامه پیوست شده است.
11- پرینت بگیرید.
یک اصل ساده و مهم! حتما برای مرور و ویرایش هر آن چه نوشته ایدف از متن پرینت بگیرید. خیلی از ایرادات تایپیف دستوری، املائی و نگارشی، پشت صفحه نمایش مخفی می شوند.
در مجموع 7 گام اصلی برای یک تحقیق به صورت ذیل است:
- پژوهش
- جمع آوری داده ها
- تجزیه و تحلیل داده ها
- نگارش
- ویرایش
- پذیرش
- انتشار
